BSRetro: Edwin de Graaf

Edwin de Graaf begon zijn carrière bij DWO. Hier maakte hij als puber, via SC Feyenoord en DSO, de overstap naar FC Lisse. Bij zijn nieuwe club zou hij voor het eerst in zijn leven op het hoogste amateurniveau van Nederland spelen, iets wat de talentvolle middenvelder als een mooie kans zag. “Een oude bekende van me, Wim Schaap, was trainer van FC Lisse en had me al een paar keer gezegd dat ik bij DSO op een te laag niveau speelde. Ik merkte ook aan mezelf dat ik een nieuwe uitdaging nodig had, omdat bij DSO alles me vrij makkelijk afging. ”

Bij FC Lisse werd Edwin amateurkampioen van Nederland. Stel je het eens voor, je bent talentvol en net kampioen geworden op het derde niveau van Nederland. Dat is voor veel jongens al een droom die uitkomt, maar die van Edwin stopte daar gelukkig nog niet. Sterker nog, dat is waar zijn jongensboek pas echt de moeite waard werd om te lezen. RBC toonde namelijk interesse en dus lonkte een overstap naar het betaalde voetbal. “Voor mij was het gelijk een erg succesvol jaar bij FC Lisse. In de voorbereiding was ik geblesseerd geraakt en moest ik dus even wachten totdat ik mijn debuut in het eerste kon maken. Na twee competitiewedstrijden kwam die kans en die heb ik met beide handen aangegrepen. Ik ben niet meer uit de basis verdwenen. Tijdens het seizoen werd ik steeds belangrijker voor de ploeg en maakte ik grote stappen in mijn ontwikkeling. Uiteindelijk resulteerde dat in een belangrijke bijdrage in het kampioenschap en de belangstelling van clubs uit het betaald voetbal. Dat maakte me erg trots en ik wilde die uitdaging ook weer graag aangaan.”

Een niet zo standaard verhaal. De Graaf speelde niet in een gerenommeerde jeugdopleiding en was een lager niveau gewend. Hierdoor was het in het begin echt even aanpoten voor de box-to-box speler. “Ja, mijn eerste voorbereiding bij RBC Roosendaal was erg zwaar. Vooral de intensiteit van trainen en het aantal trainingen waren in het begin erg zwaar. Ik ging van drie keer per week trainen en één wedstrijd naar vijf keer trainen in de voorbereiding en wedstrijden op een veel hoger niveau. Wel merkte ik dat ik ook daarin het vermogen had om me snel aan te passen.  Na de voorbereiding werd ik steeds sterker en bepalender in het team. ”

Van bepalender in het team naar een speler waar een van de topclubs uit Nederland interesse in had. Waar Edwin eerder voor de amateurs van SC Feyenoord speelde had deze keer het profteam van Feyenoord interesse. Edwin wist dat het moeilijk zou worden, maar wist ook dat hij deze kans met twee handen aan moest pakken. “Ik wist van te voren dat het een enorme stap zou zijn van het kleine RBC naar een topclub als Feyenoord. Ik ging in de winterstop over en moest er eigenlijk direct staan, terwijl ik van mezelf wel wist dat ik even nodig zou hebben om aan dat niveau te wennen. Toch was ik erg trots om voor zo'n mooie club in zo'n mooi stadion te mogen spelen. Ik heb elke dag alles gegeven en mooie dingen meegemaakt bij Feyenoord. Denk aan een eerste training voor duizenden mensen, Europees voetbal en natuurlijk de wedstrijden tegen Ajax. ”

Uiteindelijk kwam de middenvelder niet veel aan spelen toe. Een logisch gevolg in de voetballerij is dan een verhuurperiode. Edwin, Feyenoord en ADO Den Haag kwamen tot een akkoord en dus was een tijdelijke overgang geregeld. Ondanks dat hij in een goede groep terechtkwam, met overigens een aantal andere oud-NAC-spelers, was het niet wat Edwin gehoopt had. “ADO is natuurlijk de club waar ik het dichtstbij vandaan kom en waar ik altijd wel supporter van ben geweest. Ik heb daar een half jaar gezeten en helaas niet mijn niveau gehaald. Ik denk dat het vooral te maken heeft gehad met het feit dat ik wedstrijdritme miste, omdat ik lang geen hele wedstrijden had gevoetbald. Ondanks dat heb ik daar toch wel een mooi half jaar gehad. We hadden een goede spelersgroep met namen zoals Mols, Kolkka en Van der Leegte.”

In 2006 was het dan eindelijk zo ver. Edwin koos (in de ogen van de BSR-redactie) voor de mooiste club van Nederland. Ondanks dat NAC in het jaar daarvoor moest vrezen voor degradatie ging De Graaf toch de uitdaging aan. “Ik vond het altijd erg leuk om NAC-uit te spelen, omdat er altijd een geweldige sfeer hing in het stadion. NAC had zich net veilig gespeeld via de nacompetitie en wilde helemaal opnieuw beginnen. Dit was ook een beetje mijn ambitie na een minder half jaar bij ADO. Gesprekken met toenmalig technisch directeur Stewart en trainer Brandts gaven me het juiste gevoel en dus koos ik voor NAC. ” In Breda groeide hij uit tot een bepalende speler. Na verloop van tijd werd Edwin aanvoerder, waar NAC niet altijd de juiste keuze maakte hierin bleek het met de Graaf een geweldige aanvoerder in huis te hebben. ”Ja, ik vond het natuurlijk een hele eer om aanvoerder te zijn van een club als NAC. Ik denk dat ik vooral door mijn inzet en gedrevenheid in het veld een voorbeeld was voor de groep. Daarbuiten was ik ook erg aanwezig als persoon. Ik ging op een goeie en leuke manier met mijn medespelers om, waardoor ik die rol goed kon invullen. Dat deed ik overigens samen met Rob Penders. ”

Als we even snel vooruitblikken, kun je zeggen dat de aanvoerdersband bij NAC verlammend kan werken. Meerdere spelers presteerden niet meer zoals voorheen of gingen zichzelf forceren. Zo was het gelukkig niet voor Edwin. “Ik heb het echt als juist iets extra's en speciaals gezien. Ik voelde me erg goed als aanvoerder binnen het elftal met de taken die daarbij kwamen kijken. ” In zijn tweede jaar gebeurde er iets unieks in Breda. Alles viel op de juiste plek en NAC haalde de derde plaats. “Dat was natuurlijk een fantastisch jaar, waarbij we echt een team waren. Zowel in als buiten het veld. We wisten precies wat onze kwaliteiten en onze minpunten waren en daar konden we heel goed naar spelen. We hadden veel  voor elkaar over. Zeker in samenwerking met het publiek waren we thuis bijna onverslaanbaar en hebben we hele mooie wedstrijden gespeeld. ”

Het was ook het jaar dat de KNVB aan het experimenteren was met play-offs voor de Europa League. Waar in zowel het jaar ervoor als het jaar erna de clubs die derde werden meteen doorstroomden naar de groepsfase van de het tweede Europese toernooi, moest NAC nog een paar wedstrijden vechten om een plekje te bemachtigen. “Wat me nog bijstaat is dat we op ons tandvlees derde werden. Daar hadden we met zijn allen keihard voor gewerkt. Normaal was dat goed voor Europees voetbal. Door de nieuwe opzet moesten we in de play-offs, ondanks dat we 3e waren geworden, Europees voetbal afdwingen tegen de andere clubs die bij de eerste negen waren geëindigd. De pijp was gewoon leeg na een zwaar seizoen en we hadden ook wat last van blessuregevallen. Daardoor konden we het mooie seizoen geen vervolg geven in de play-offs voor Europees voetbal. ”

Ondanks een verlies tegen onder meer NEC mocht NAC toch Europees voetbal spelen. Over twee wedstrijden was het Noorse Rosenborg BK echter te sterk. Een jaar later wist NAC de play-offs wel te winnen, onder meer door een legendarische overwinning op Feyenoord. NAC won vervolgens in de voorronde van de Europa League van Gandzasar Kapan en Polonia Warszawa en mocht daarom aantreden tegen Villarreal. Hoe jammer Edwin het ook vindt dat NAC niet door ging, zo trots is hij dat hij Europees topscorer aller tijden werd bij NAC. “We hadden drie voorrondes gespeeld en ik maakte daarin één goal meer dan degene die het oude record in handen had. Het was sowieso een mooi avontuur in Europa. Denk zelf dat ik voorlopig nog wel in de boeken zal blijven, haha. ”

Wat wel pijn doet uit zijn periode bij NAC, is dat de club telkens net niet De Kuip haalde. Een paar keer was NAC dichtbij maar keer op keer strandde de club in de halve finale van de KNVB beker. “We waren er een paar keer dichtbij en hadden  pech met de loting. We speelden moeilijke uitwedstrijden tegen Twente, Groningen en zelfs in de halve finale uit bij Feyenoord, waarbij we vlak voor rust een penalty hadden moeten hebben. Hadden we die gekregen, dan had ik het nog wel willen zien. ”

Toch zijn er behalve het Europese en het bekeravontuur nog andere dingen die altijd zullen blijven hangen bij de oud-middenvelder. “NAC is voor mij persoonlijk de mooiste periode in mijn carrière geweest. Daar heb ik mijn beste periode als speler gehad en de leukste tijd als team meegemaakt. Thuiswedstrijden waren altijd uitverkocht en werden gespeeld in een fantastisch sfeer. De sfeer in het stadion van NAC was echt uniek. Ook de manier waarop we als spelersgroep met elkaar omgingen in die periode is iets wat ik daarvoor en daarna niet meer heb meegemaakt. In maar vooral ook buiten het veld deden we veel dingen samen die de prestaties bevorderden en er een hecht geheel van maakten. ”

En toch, ondanks alle mooie woorden, koos Edwin er in 2010 voor een nieuw avontuur. Hij maakte de overstap naar het Schotse Hibernian FC. “Ook dit was een periode die ik niet had willen missen. Voor het eerst in mijn leven ging ik in het buitenland voetballen en leven in een ander land. Sportief is het uiteindelijk niet geworden wat ik er van verwacht had, omdat de trainer die mij haalde werd ontslagen en de nieuwe trainer zijn eigen spelers meenam. Dat ging ten koste van mijn persoon. Maar het leven en wonen in Edinburgh was een fantastische ervaring voor mij en mijn gezin. Ook het spelen in andere stadions zoals bij Glasgow Rangers en Celtic had ik voor geen goud willen missen. ”

Toch keerde Edwin al snel terug naar Nederland. Hij ging spelen bij een van de andere clubs uit Rotterdam, Excelsior. Opvallend was de afspraak die de spelers daar hadden met de trainer. Tijdens een uitwedstrijd mochten de spelers in die stad blijven en moesten ze zelf maar zien hoe ze thuis kwamen. Al snel was het idee gekomen om na NAC-Excelsior in Breda te blijven hangen. Edwin legt graag uit waarom hij juist voor Breda koos. “Ik heb bij NAC veel bekenden rondlopen en toen ik nog bij NAC speelde gingen we na de wedstrijd vaak wat drinken in 't Stammeneke. Ook de sfeer bij NAC zelf na de wedstrijd met de sponsoren was uniek. Het was dus voor mij een mooie gelegenheid om weer eens oude bekenden te kunnen spreken en zien. ”

Uiteindelijk gebeurde het onvermijdelijke. Excelsior degradeerde. Nog even dacht Edwin aan doorgaan als profvoetballer, maar al snel koos hij voor de Topklasse en zijn plezier. “Na de degradatie met Excelsior kwamen niet meer de clubs waarbij ik dacht: 'Daar wil ik graag spelen'. Heb in de voorbereiding nog bij NAC meegetraind, alleen zaten ze toen al in de financiële problemen en kon de club me geen contract aanbieden. Daarom koos ik ervoor om in de Topklasse te gaan voetballen en me te gaan richten op het halen van mijn trainersdiploma's. ” Er volgden twee mooie jaren bij HBS in Den Haag, maar ondertussen was Edwin al bezig met het plannen van zijn toekomst. “Ik ben op dit moment al 1,5 jaar gestopt. Toen ik begon aan de cursus TC2 ben ik stage gaan lopen bij Feyenoord als jeugdtrainer en daaruit heb ik mijn huidige baan gekregen. Omdat ik ook wat meer tijd vrij wilde maken voor mijn gezin ben ik gestopt met voetballen. Anders was ik helemaal weinig thuis. ”

Waar sommige voetballers in het zwarte gat vallen en niet weten wat ze gaan doen na hun actieve carrière wist De Graaf al meteen wat hij wilde. Zo snel mogelijk zijn diploma’s halen en aan de slag als jeugdtrainer. “Ik wist tijdens mijn loopbaan wel dat ik na het zelf spelen van voetbal in de voetballerij wilde blijven als trainer. Ik vond het altijd al leuk als ik bijvoorbeeld een clinic moest geven aan de jeugd. Ook heb ik tijdens mijn loopbaan al de cursus TC3 gevolgd. In die periode kreeg ik al het gevoel dat ik het werken met jonge talenten en zien dat je ze beter kan maken erg leuk vond om te doen. ” Hierdoor staat Edwin nu dag in dag uit met een aantal van de grootste talenten van Nederland te werken. Iets wat hij ongelofelijk mooi vindt. “Ik ben erg blij dat ik bij een grote club als Feyenoord, die bekend staat om het opleiden van talenten, mag werken en daarin mijn steentje kan bijdragen. Werken met talenten en toptalenten is erg leuk en elke dag weer anders. Om te zien hoe spelers zich ontwikkelen als individu, maar vooral ook als team geeft mij echt een voldoening. Daar haal ik veel plezier uit. ”

Toch kunnen we nog meer verwachten van Edwin als trainer. Hoofdtrainer worden ziet hij de komende jaren nog niet gebeuren, maar hij heeft in zijn hoofd al wel een route uitgestippeld. Hij wil zichzelf blijven ontwikkelen en zich opwerken binnen Feyenoord. “Ik zou graag doorgroeien binnen de Feyenoord Academy. Heb de eerste twee jaar de onder-14 getraind en heb nu voor het eerst de onder-16 onder mijn hoede. Ik heb vorig jaar ook mijn diploma TC1 jeugd gehaald en ontwikkel mezelf nog iedere dag als trainer. Net als tijdens mijn carrière als speler wil ik als trainer ook voor mezelf het hoogst haalbare bereiken. Het is in de voetballerij alleen moeilijk te voorspellen en daarom kijk ik niet te ver vooruit. Wel heb ik natuurlijk ambitie en zou ik binnen de Feyenoord Academy graag een keer trainer worden van de onder-19, het hoogste elftal binnen de opleiding. ” Succes Edwin en wie weet zien we je ooit weer terug in Breda!