BSRetro: 2009, een zomer-NAC-droom (X)

Terwijl ik nog tussen koortsig bed en katerige badkamer pendel, mijn lichaam aan barrels van het proosten op NAC de avond ervoor, mijn hoofd aan diggelen van de zuiperij, komt in Zwitserland de tegenstander voor de laatste voorronde Europa League uit de koker rollen.

De avond ervoor was ik, afgetankt met pils en met een bakkes vol met shoarma, moedig en vol vertrouwen. Met een beetje gunstige loting is de poulefase van de Europa League wat mij betreft geen illusie. Zes extra wedstrijden, drie extra uitwedstrijden, internationaal voetbal tot in november. Stel je vóór. En bovendien: als NAC een goeie dag heeft moeten we Club Brugge kunnen hebben, want hoe goed zijn die Belzen nou helemaal? In Israël hebben ze pas sinds een jaar of twee van voetbal gehoord, daar hebben we niks van te vrezen, meen ik als ik teveel knoflooksaus op mijn broodje spuit. En Galatasaray is ook maar vijfde geworden in de Turkse competitie, maakt mij het uit dat daar alleen maar Turkse internationals rondlopen, en grote talenten, en oud-sterspelers van Liverpool, en Afrikaanse grootverdieners, en Brazilianen (minstens één), en trouwens, zijn we slechter dan Sivasspor, of Trabzonspor? Ik kén die clubs niet eens. Nou dan.

Als ik de gesmolten kaas van mijn handen probeer te slobberen maak ik met de andere nachtelijke grillroomgasten toch één voorbehoud: Villarreal. Dát wordt moeilijk. Basisspelers van het Spaanse nationale elftal dat in 2008 Europees kampioen werd. Argentijnse en Uruguayaanse centrale verdedigers. Tweede in La Liga in 2008. Halve finale Champions League in 2006. Kwartfinale Champions League in 2009. Dát lijkt me iets te heftig voor onze jongens in het geel en zwart. Ik neem nog een slokkie cola waarvan ik 60% zeker weet dat ik het niet ga uitkotsen, en stap in een taxi naar huis.

Dus ja, natúúrlijk wordt het Villarreal. Ik hoor het die vrijdag rond een uur of 18:00, als ik net weer vaste voeding aandurf, maar het liefst maak ik weer rechtsomkeert naar bed, deels omdat de droge toast nog niet helemaal lekker valt, deels omdat ik zeker weet dat ik de loting gejinxt heb.

Wat ik niet gejinxt heb is de prestatiecurve van NAC. Na de winst tegen Polonia speelt NAC thuis gelijk tegen Heracles (0-0), en op mijn verjaardag trakteren de geelzwarten me op een 1-2 bij Groningen (ik zie de wedstrijd thuis op Eredivisie Live, tussen vrienden, familie, taart en huisgebakken cake). Als NAC aftrapt tegen Villarreal, heeft het zeven officiële wedstrijden gespeeld, zes keer gewonnen, zestien goals gemaakt en zeven competitiepunten gepakt. NAC maakt een vliegende start aan seizoen 2009/10, en is keurig in vorm als de Spanjolen voor de tweede keer Breda komen bezetten.

Eigenlijk hoeft dat ook geen verrassing te zijn. De 0-0 tegen Heracles, direct na Polonia-thuis, is niet rampzalig in een Europese week, maar vooral saai. Of dat is het althans op televisie: ik moet die middag werken, dus ik mis het befaamde ‘Wij gaan iets opzij’-festival naast het stadion (de collega die ik op mijn kaart erheen laat gaan kom ik later die avond dolenthousiast en slechts een beetje bezopen weer tegen in de stad).

Na een weekje zónder Europese verplichting zijn de Bredanaars opgeladen en uitgerust, en kennelijk weer op hetzelfde niveau als voor de zomerstop: net ietsje beter dan directe concurrent Groningen, of in ieder geval genoeg in kwalitatief overbod om in de Euroborg te winnen. Met een selectie als deze, die, mits een beetje fit en lekker in het ritme, eigenlijk niets onderdoet voor die van vorig seizoen, al is het alleen al omdat er überhaupt niet zoveel veranderd is.

De verdediging staat met Penders en Zwaanswijk nog altijd prima. Lurling, Kolkka en Amoah blijven alle drie. Edwin de Graaf, nooit mijn favoriet geweest maar op zijn eigen manier waardevol, is weer fit na een seizoen waarin hij voornamelijk geblesseerd was. De enige aanvullingen aan dit ervaren materiaal zijn tot nu toe Robbert Schilder, Ferne Snoyl, en een rits jongens uit eigen jeugd waarvan alleen Nemanja Gudelj me iets zegt (al is dat vooral omdat ik zijn vader Nebojša nog voor de geest heb; Nemanja zelf heb ik tot op dat moment vooral als ballenjongen bij het eerste zien zitten). De selectie is, net als vorig jaar, nog altijd niet breed, maar daar maak ik me nog geen zorgen over, want NAC is op het veld én daar buiten een club geworden die leert van haar fouten: het zal dit jaar natuurlijk niet wéér zo raar lopen met blessures en schorsingen, en met een transfermarkt die pas over twaalf nachtjes slapen sluit verwacht ik nog wel íets. NAC is hoe dan ook niet zwakker geworden, en kan, met minstens zes Europese wedstrijden ervaring in de benen, eigenlijk alleen maar beter worden, dit jaar.

In de dagen na mijn verjaardag heb ik een paar vrije ochtenden, waarin ik genoeg tijd heb om een beetje zomers te niksen, wat in veel gevallen neerkomt op FIFA spelen, restjes taart naar binnen schuiven, de VI doorbladeren, beschuitenbollen met hagelslag eten, of, als ik écht zin heb, een boek lezen. Deze week is dat Becks laatste zomer, van Benedict Wells, een oorspronkelijk Duits boek waarvan ik de Engelse vertaling voor mijn verjaardag heb gekregen.

Een vrolijk, vlot leesbaar boek, met Hongaarse gangsters, Litouwse kunstschaatsers, een platgereden hond, een LSD-trip, en Bob Dylan. De hoofdrol is voor een muziekleraar van midden dertig, die ooit in een band zat, en zichzelf als een vrij aardig getalenteerde gitarist/songwriter ziet. Dat zelfbeeld gaat echter aan gort als hij een fenomenaal groot talent onder zijn hoede neemt, een jongen van 17 die alles beter kan dan hijzelf, veel beter gitaar speelt, veel beter zingt, en vooral veel betere liedje schrijft. Geconfronteerd met échte buitenklasse wordt eigenlijk alles wat de muziekleraar ooit waardevol vond aan zijn eigen werk op slag waardeloos.

(Hm, wat? Oh ja, NAC.)

De wedstrijd zie ik vanavond ouderwets vanaf de B-Side, de tribune waar ik een jaar of negen heb gezeten voor ik verhuisde naar F4. Het verbaast me ergens wel dat die kaarten beschikbaar zijn, want zeker de korte zijdes zijn bij grote wedstrijden normaal gesproken wel uitverkocht. Ik grijp de gelegenheid aan om vrienden aan kaarten te helpen, waardoor ik aan het eind van de rit liefst zes extra fans het stadion in weet te krijgen, verspreid over drie tribunes.

Ergens wringt het dat ik het stadion help uitverkopen door toeristen/gloryhunters/eendagsvliegen binnen te lokken, maar ik ben vooral blij dat ik het überhaupt kán doen. Een officiële wedstrijd tegen een topploeg: ik wil alle mensen die ik zelfs maar een beetje aardig vind deelgenoot maken van deze hoogtijdag.

De collega die ik zelf meeneem naar de wedstrijd beloof ik vooraf van alles. Ik zeg dat NAC waarschijnlijk minder sterk is dan Villarreal, maar ook weer niet helemaal kansloos is, want de Iberiërs spelen vanavond hun eerste echte wedstrijd van het seizoen, en zullen nog niet zo fris en ingespeeld zijn als NAC, dat al zeven officiële wedstrijden ongeslagen is én dat al een jaar in deze samenstelling speelt. Ik zweer dat het bij NAC veel leuker op de tribune is, veel rauwer dan bij pakweg PSV, de enige wedstrijd waar B. ooit geweest is, toen de Eindhovenaren vorig seizoen met 6-0 wonnen van ADO, en dat er veel meer gezongen en gezopen wordt.

Maar zoals het weer vanavond (een flinke hoosbui trekt over Breda als we richting stadion trekken), zo is het eigenlijk ook in het stadion. Er is een man of 15.000 op de wedstrijd afgekomen, wat in principe prima is voor een doordeweekse wedstrijd, maar je zit niet bepaald met de benen buiten. Voor een sfeervolle wedstrijd heb je toch ook uitfans nodig, maar aan de publieke belangstelling vanuit Oost-Spanje is te merken dat Villarreal wat betreft exposure of fan base niet op het niveau Valencia zit, zoals de gemiddelde Villarrealista NAC lager prioriteert dan Arsenal of Inter. Er zullen hooguit dertig fans naar Breda zijn gekomen, en te oordelen aan het spandoek ‘Els Flamencs Grocs’ (Catalaans/Valenciaans voor ‘De Vlaamse Gelen’) heeft een groot deel van de uitvakbewoners bovendien niet bepaald ver hoeven reizen.

Van die beloftes komt dan ook niet veel. De sfeer in het stadion is gewoon een beetje mat, maar dat kan ook komen door het spelbeeld, dat niet echt strookt met wat ik beloofde over mogelijke gelijkwaardigheid.

Als ik na de wedstrijd een vriend spreek lijkt het alsof hij een andere wedstrijd gezien heeft dan ik. Hij vindt dat NAC minimaal gelijkwaardig was en eigenlijk had moeten winnen. Dat Villarreal laf speelde en vooral veel schwalbes maakte, dat de Spanjaarden de overwinning echt gestolen hebben.

Dat ben ik niet met hem eens, om twee redenen. De eerste is NAC zelf. Natuurlijk, NAC dringt aan, begint verwoed, krijgt een kans via Lurling in de openingsfase. Na dat begin proberen Zwaanswijk cum suis het wel, maar behalve een wat gelukkige goal uit de kluts komt het niet écht tot kansen. Tot een meter of 25 voor de goal kunnen de geelzwarten redelijk ongestoord opkomen, maar veel verder dan dat komt NAC gewoon niet, áls ze de bal al hebben.

Want de tweede reden is de tegenstander. Zodra Villarreal aan de bal is wordt wel duidelijk dat de Gele Onderzeeër toch écht wel véél beter is dan NAC, en dat het team echt niet zomaar kwartfinales van Europese toernooien haalt. Giuseppe Rossi laat bij momenten zien waarom hij deze zomer nog scoorde op de Confederations Cup namens gli Azzuri, Marcos Senna (basisspeler in de laatste EK-finale, en volgens sommige kenners speler van het toernooi) straalt rust en beheersing uit zoals ik nog nooit gezien heb in het Rat Verlegh. Oud-Arsenal-legende (en oud-wereldkampioen) Robert Pires is slechts invaller vanavond, wat ook iets zegt over het niveau en de breedte van de Spaanse bank. Van Europees kampioen Santi Cazorla weet ik dat hij aardig kan ballen, maar als ik hem een hoge bal over een meter of veertig in één keer zie doodleggen, met een subtiele voetbeweging met links, besef ik wel dat er van zulke spelers in Nederland niet veel rondlopen. En Diego Godín, de sloper in het centrum waartegen niet één van de NAC-aanvallers iets in te brengen heeft, die lijkt me nog een aardige carrière tegemoet te gaan.

Dat NAC soms de bal heeft, en dan iets probeert, is dan ook vooral een kwestie van gunnen: Villarreal doet het vandaag op halve kracht, en hóeft ook niet veel meer te doen dan dat om NAC de baas te zijn. De 0-1 van Giuseppe Rossi, ingespeeld met een hakje van Nilmar, is een demonstratie in techniek en handelingssnelheid, want in drie passes is de bal bij Rossi, die met een aanname met links op snelheid Loran het bos in stuurt, en met diezelfde links scoort terwijl je rechts zou verwachten. Tik, tik, tik, en in vijf seconden wordt NAC volledig uitgebeend.

El Submarino Amarillo laat net na rust bovendien zien messcherp te zijn als het moet: terwijl Jelle rechts in de goal de Bredase defensie organiseert bij een vrije trap, wacht Ibagaza het fluitje niet af, en hij schiet ultiem lullig de 1-2 in de lege linkerhoek. Een man of 15.000 wil de scheids kielhalen, het hele stadion voelt zich bestolen, maar hoe oneerlijk het ook voelt, de goal is een kwestie van professionaliteit, van geslepenheid, en de Spanjaarden tonen aan die beide eigenschappen nét wat meer te bezitten dan de Bredase ploeg. En ja, natuurlijk liggen de Villarealisten vaak op de grond, natuurlijk zijn ze aan het zuigen, natuurlijk vragen ze om kaarten: het is vreselijk irritant, maar ook effectief, want het ontregelt het spel, én het publiek van de thuisploeg. Ze beheersen het spel van het Zuid-Europese topvoetbal tot in de details, en die les leert NAC vanavond.

Als de 1-3 ook nog valt, een verdomd listig kopballetje uit een niet eens zó grote kans, voel ik de neiging om maar richting uitgang te gaan, maar als altijd wint de drang om de 90 minuten vol te maken. Want je club laat je niet in de steek.

Terwijl ik ’s ochtends in bad lig te weken, lees ik verder in Becks laatste zomer. Als gezegd, de hoofdpersoon van het boek, die wordt geconfronteerd met talent van de échte buitencategorie, voelt dat zijn eigen prestaties ineens een beetje absurd geworden zijn, dat hij iets leek voor te stellen als artiest, maar in de vergelijking veruit inferieur blijkt aan iemand die veel meer talent bezit dan hij met hard werk ooit kan goedmaken.

Mijn gedachten dwalen af naar gisteravond. In de laatste paar maanden heb ik, wat betreft de potentie van NAC, in een roes mogen leven, verlekkerd door de ervaren selectie, maar vooral door die vier prachtige gewonnen wedstrijden in Europa, wedstrijden waarin NAC een keurig niveau haalde. Maar voor gisteravond heb ik geen ander woord dan ‘onttovering’: eenmaal gestuit op een écht goede ploeg staan die heerlijke weken ineens in een heel ander, toch een beetje knullig daglicht. Alle fantasieën die ik had over een verder vervolg in Europa, over nóg meer feestavonden in het Rat Verlegh en nóg meer dromerige zeges op midden-Europese middenmoters, kunnen de prullenbak in, het NAC dat ik zo geweldig vond door een véél betere ploeg gedeklasseerd tot welwillende hobbyisten. Het team dat ik soms leek te kunnen horen zingen als Chinese gouden nachtegaal blijkt ook maar gewoon te kwaken als een rubberen gele badeend.

Maar als ik de krant er later die ochtend bij pak, de opstelling van Villarreal nog eens op nasla, en terugdenk aan een zomer vol NAC-dromen, zet ik de teleurstelling al snel aan de kant. Ik besef dat de zegereeks door de play-offs, de vier goede wedstrijden in de Eredivisie én die Europese winstpartijen simpelweg het maximaal haalbare zijn voor de ploeg van toffe jongens, een maximum waar ik gewoon heel erg blij mee ben, en waar ik nooit genoeg van kan krijgen. NAC is een club geworden om trots op te zijn, met mooie shirts, een groeiend stadion, een prachtig elftal en nu zelfs de goede resultaten die passen bij de status van Nederlandse middenmoter, in Europa én in de Eredivisie. De nederlaag van gisteren is een nederlaag geweest om naar uit te kijken, een eervol verlies tegen een betere ploeg, waarbij de eer hem vooral zit in het feit dat NAC dat duel heeft mógen uitvechten na maanden, nee, jaren groeien, vallen, opstaan en doorgaan. Ik glimlach als ik een foto zie van Gilissen in duel met een Europees kampioen, van Penders die probeert Rossi te beteugelen, en ik merk dat ik gewoon apetrots ben op mijn jongens, op de jaren van wederopbouw sinds 2006, toen NAC al bijna gedegradeerd was en sportief in zak en as zat. Van Oss naar de Costa del Azahar, in drie jaar tijd. En ik glimlach nog breder, als ik in mijn Hotmail-inbox de vliegtickets zie staan voor een retourtje Brussel-Spanje-Brussel, op 27 augustus.

¡Estadio el Madrigal, yo le llego!