BSR Interview: Jelle ten Rouwelaar

In de laatste weken van april 2016 kwam je moeder te overlijden, besloot je te stoppen met voetballen en liep je promotie mis. Was die periode de meest hectische uit je loopbaan?

"Ik ben niet iemand die snel zegt dat het hectisch is. Ik ben tien dagen op rij eerst in de ochtend gaan trainen en vervolgens naar Groningen gereden. Als het bezoekuur dan voorbij was om 20:00 uur reed ik weer drie uur terug. Natuurlijk kan je zeggen dat dat hectisch is, want je wilt je ook zo goed mogelijk voorbereiden met je club. Die verantwoordelijkheid heb ik altijd gevoeld. Maar het was ook heel mooi dat ik zo afscheid heb kunnen nemen van haar. Het eerbetoon bij Go Ahead Eagles was prachtig. In dat opzicht was het wel een korte periode met ontzettend veel emotie. Voor mezelf  had ik al aan het begin van het seizoen besloten dat ik nog één keer gas wilde geven na een dramatisch seizoen waarin ik zelf slecht speelde. Dat was het eerste moment dat ik dacht: ik moet maar eens nadenken wat ik wil als dit niet lukt. We speelden dat jaar in de Jupiler League en dat kostte meer energie dan normaal. Je wilt heel graag promoveren, maar het ging gewoon heel moeizaam. Daarnaast voelde ik een bepaalde verantwoordelijkheid naar andere mensen toe. Je weet dat je een duur contract hebt en dat voelt niet goed.  Dan komt er de eerste keer dat je er met je vrouw thuis over praat en je je zaakwaarnemer belt om te zeggen dat je nadenkt om te gaan stoppen. Toen wist ik wel dat het moment daar was. Ik wilde het niet laten afhangen van promotie."

Het lukt niet om te promoveren en dan sta je daar in de catacombe van Willem II. En dan?

"Het besef kwam voor mij vooral bij de laatste thuiswedstrijd. Dan weet je: ik heb hier bijna tien jaar gespeeld. Tien jaar lang hebben mensen voor je geklapt en waren ze soms teleurgesteld in je. Ik ben toen nog een rondje gaan lopen en dat was voor mij het moment: 'Jeetje, ik heb hier toch wel heel lang gespeeld.' Dat hele samenspel met het publiek . Ik krijg nog steeds kippenvel als ik er aan denk. Ik heb tijdens die thuiswedstrijd afscheid genomen van NAC. Daarna met de volle focus voorbereid op de uitwedstrijd. Dan red je het niet en denk je: klote dat het niet is gelukt. Toen was ik leeg en wist ik dat het erop zat."

Het jaar na de mislukte poging te promoveren word je keeperstrainer bij NAC en kom je ineens niet meer als speler op de club. Hoe was die omschakeling?

"Wat ik het moeilijkste vond, was het feit dat je ineens je mond moet houden in de kleedkamer. Ik was niet meer de speler die zijn mond open kon trekken in de kleedkamer om iemand op zijn plek te wijzen of iets positiefs te zeggen. Je komt na een wedstrijd in de kleedkamer en daar is de trainer verantwoordelijk voor wat er gebeurt. Marinus Dijkhuizen was heel rustig en ik had wel eens zoiets van: er moet wat meer gebeuren dan alleen maar zachte woorden. Daarnaast miste ik de klik met het publiek. Ineens ging het om die andere jongens. En terecht, maar het was wennen. Verder ben ik er vrij makkelijk ingerold. Het voelde ook wel natuurlijk. Er is wel veel veranderd vind ik. Dat is niet goed of slecht, maar wij waren veel directer naar elkaar in de kleedkamer. Bij verlies werd er de waarheid verteld en bij winst werd het wat uitbundiger gevierd. Het laatste jaar als speler had ik daar al moeite mee, maar dan kon ik zelf nog het voortouw nemen. Dat heeft misschien een beetje met leeftijd te maken, maar je merkt dat de tijden gewoon anders zijn geworden. Spelers hebben in het algemeen meer moeite elkaar op verantwoordelijkheden te wijzen. Dat zie je in wedstrijden, maar ook op trainingen."

Uiteindelijk haal je de play-offs vorig jaar. Had je er vertrouwen in?

"Toen wel ja. Je merkte aan de hele club dat we het nu anders moesten doen. Al die hectiek eromheen, de uitzwaai-momenten. Dat moest anders. Na Almere, de laatste competitiewedstrijden, dacht ik: als we dit vast kunnen houden en we blijven rustig, kunnen we ver komen. Alles paste gewoon top in elkaar. De jongens voelden elkaar goed aan en de visie van de trainer kwam er goed uit die wedstrijden. Dan was er ook nog die thuiswedstrijd tegen NEC. Ik zei het laatst nog tegen Nigel: dat zijn de wedstrijden dat het publiek er staat. Dat was magisch, zoals ik dat vaker mee heb mogen maken bij NAC. Dan trekt het publiek de ploeg er echt doorheen. Momenten dat je denkt: 'Jezus mina, dat is toch niet normaal wat die mensen allemaal voor elkaar krijgen.' Ook dat paste weer perfect in het plaatje. We hadden de steun nodig en het publiek gaf ons dat." 

De ontlading was immens. Hoe heb jij dat beleefd?

"Ja, die ontlading was immens daar op P5. Ik heb dat wel heel erg intens ervaren. Er viel ook een last van me af, een stukje schuldgevoel. Gelukkig zijn we weer terug, dacht ik. Ik pakte toch nog wel mijn momentje om even iets te vertellen tijdens de huldiging, ja. NAC is mijn club en mensen hebben een heel mooi beeld bij NAC, maar het is ook altijd veel gezeik in de regio. Dan is dit weer niet goed of dan is dat weer niet goed. Daar hebben ze het niet over in Friesland, maar wel een paar kilometer verderop."

Dan begint voorbereiding op de Eredivisie. Jij maakt samen met de staf de keuze voor Noppert. Dat pakte niet lekker uit. Voelde jij je daar verantwoordelijk voor?

"Uiteindelijk maak je gezamenlijk die keuzes als club. We hadden Bertrams al binnen voordat we wisten waar we gingen spelen. Die stond al vast. Uiteindelijk hebben we besloten het geld dat we hadden te investeren in de ploeg en niet in een keeper. We moeten nog steeds elk dubbeltje omdraaien. Daarnaast hadden met Nigel en Andries twee talentvolle jongens. Ze hadden nog geen ervaring in de Eredivisie, maar het zijn wel jongens met de potentie om door te groeien naar een stabiele Eredivisiekeeper. We wisten van Andries dat hij een goede klik had met het publiek, hij had het prima gedaan in de oefenwedstrijden en ook in de wedstrijden in de Jupiler League. Het heeft mij wel verbaasd dat de kritiek die Andries kreeg zo snel kwam. We konden niet anders dan daarop reageren. Ik ben verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het individu. Als het dan niet lukt, vind ik ook dat dat mijn pakkie-an is. Ik was degene die Andries uiteindelijk terughaalde naar NAC destijds. We waren toen eigenlijk bezig met twee andere keepers, maar uiteindelijk lukte dat niet. Dan ga je verder kijken en stuit je op Brondeel, die uiteindelijk ook kwam. Maar we moesten natuurlijk ook een goede tweede keeper hebben.

Ik heb aangegeven dat Andries naar mijn mening potentie had om eerste keeper te worden en ik dacht dat ik hem verder kon helpen. Andries was op dat moment een keeper op eerste divisie niveau en dat heeft hij ook uitstekend gedaan als tweede doelman. Hij stond er op de momenten dat hij er moest staan. Hetzelfde gold voor Brondeel. Die was tweede keeper van Lierse. Aan het begin van het seizoen was daar ook kritiek op, maar dan zie je als hij langer blijft staan en vertrouwen krijgt, hij in één keer wordt gelanceerd tot een hele goede keeper. Ik wil er maar mee aangeven dat we als club constant bezig zijn met wie we wel halen en wie niet. Zo hebben we dat dit jaar in de Eredivisie ook gedaan. We wisten dat het keepers waren voor de top van de eerste divisie, met de potentie zich verder te ontwikkelen. We wilden ze het vertrouwen geven en de kans geven zich te bewijzen in de voorbereiding. Maar we wisten natuurlijk niet helemaal zeker hoe dat zou uitpakken Heel veel mensen roepen dan: ‘waarom halen wij geen Pasveer?’ Daar zijn genoeg redenen voor. Sowieso kost het je veel geld, misschien wel het salaris van drie spelers, omdat dat soort jongens gewoon goed verdient. Het plan was om de jongens vertrouwen te geven. Intern zijn er pittige discussies gevoerd over wie wel en wie niet moest keepen.  

Het schema was ook niet makkelijk. Vitesse uit, PSV thuis en Sparta thuis. We wilden drie punten, maar hadden er één. Die sneeuwbal werd toen te groot rondom Andries. We hebben toen heel snel moeten handelen om Birighitti te halen en daar waren natuurlijk, zoals altijd, ook discussies over. Uiteindelijk hebben we die beslissing met elkaar gemaakt. Over alles valt wel iets te zeggen, maar we zullen nooit weten hoe Andries het had gedaan na een blokje van zes, zeven wedstrijden. Misschien kwam alles iets te snel voor hem. Ik denk wel dat als de wedstrijd tegen Sparta (2-2 - BSR) anders was gelopen, het misschien wel goed was gegaan. Als we daarna direct voor Bertrams hadden kunnen kiezen, was hij misschien wel direct eerste doelman geworden, maar hij was op dat moment geblesseerd. Daardoor kwam Birighitti direct in het veld. Nu vind ik dat Nigel de wedstrijden die hij heeft gespeeld, los van Twente en Willem II, een prima en vooral stabiele indruk maakte. Een prima keeper voor NAC op dit moment."

Bertrams gaf laatst aan dat hij een hele nieuwe stijl heeft moeten aanleren. Wat voor keeperstrainer ben jij?

"Toen ik stopte als speler, heb ik besloten dat ik een andere trainer wilde worden dan die er al waren. Tien ballen links en tien ballen rechts, dat kennen we nu wel. Ik vind dat daar wat meer diepgang in moet zitten. Ik heb een stuk of acht topwedstrijden geanalyseerd. Die heb ik van minuut tot minuut bekeken en voor mezelf een aantal speerpunten geformuleerd. Wat vind ik belangrijk voor een keeper? Het belangrijkste blijft natuurlijk een bal tegenhouden, maar de speerpunten zijn het meespelen, je positie in het veld en hoge ballen. Daar zitten heel veel principes aan vast als je dat onder de knie wil krijgen. Ik wil niet de persoon of de keeper veranderen, maar ik wil dat ze zelf nadenken wat het inhoudt om keeper te zijn. Dat is niet een beetje rennen en vliegen op de training, maar bewust bezig zijn met wat er komen gaat op wedstrijddagen. Een voorbeeld. Bertrams maakt tegen Willem II bij de 0-1 een fout. Iedereen vroeg zich af: moet hij wel of niet komen? Maar ik vind het belangrijker waar die fout ontstaat. Dan kan je zien dat hij niet goed staat op het moment dat de voorzet wordt gegeven. Als je dat soort situaties na kan bootsen op de training en continu herhaalt komt het in je systeem."

Doet het jou pijn als je nu Jorn Brondeel op de bank ziet zitten in Enschede?

"Voor Jorn vind ik het jammer dat hij er niet meer uit heeft kunnen halen. Ik snapte zijn keuze om naar Twente te gaan wel, dat leek op dat moment een mooie stap voor hem. Het plan was veel spelen bij NAC 1, promoveren en daarna met ons spelen in de Eredivisie. Wij stonden op dat moment echter achtste. Zij ook, maar dan in de Eredivisie. Een begrijpelijke keuze, maar dan is het niet leuk om te zien dat hij niet speelt. Ik heb nog veel contact met hem en hij zegt ook: ‘het is heel anders dan ik gewend was.’ Ik vind dat je een individu vertrouwen moet geven. Ook om fouten te kunnen maken. Dat is met  Jorn bij Twente ook niet gebeurd. Ik had verwacht dat hij zou doorgroeien naar een goede Eredivisie-keeper. Als je het mij nu vraagt had ik liever tegen hem gezegd: blijf bij NAC. Achteraf is het makkelijk praten."

NAC staat nog boven de degradatie- en nacompetitiestreep, maar erg makkelijk gaat het allemaal niet. Hoe komt het dat we niet winnen van concurrenten?

"Dat wij niet kunnen winnen van Roda JC en Willem II is erg zat. Dat weten wij zelf ook. Dat is geen toeval: dat is de manier waarop wij spelen. Onze kernkwaliteit is voetballen. Mensen roepen dan vaak om NOAD, maar dat laat je tegen Feyenoord en Vitesse (beide winst - BSR) wel zien. Ik geloof er echt niet in dat die jongens in de kleedkamer zitten en zeggen: ‘vandaag even een schepje meer of minder NOAD.’ Zoiets ontstaat gewoon. Als je aan het eind van het seizoen boven de streep staat, maakt het dan uit van wie je wint en verliest? Dat maakt maar in één geval uit en dat is tegen Willem II. Ik vind dat we een paar punten te weinig hebben.  Sparta en ADO thuis had je moeten winnen, maar we eindigen boven de streep. Honderd procent."

Naast je werk bij NAC lonkt er een nieuw avontuur aan de horizon, want je hebt een paar keer meegelopen bij jeugdelftallen van Oranje. Hoe is dat gegaan?

"Een aantal maanden geleden ben ik gebeld door Art Langeler, bondscoach van Jong Oranje. Hij wilde mij graag aan het werk zien en kijken of er een klik was. Toen kwam al snel de vraag: zou je dit vaker willen doen? Recent ben ik vier dagen mee geweest met Onder 20 en dat was wel super interessant. Het is leuk om te horen dat mensen in de voetballerij zeggen: misschien moet je eens aan Jelle denken, die is nog nieuw en jong. Het is goed te combineren met het werk in Breda en ik sta er open voor om dit vaker te gaan doen. Ik heb laatst een gesprek gehad en we houden contact. Ook bij Jong Oranje merk ik dat er meer uit talent kan worden gehaald, ook al ben je maar een korte tijd samen. Ik probeer mezelf ook elke dag te ontwikkelen en dan is dit een mooie kans voor de toekomst."

Je werd begin dit seizoen verrast met een eigen stichting: Jelle’s Army. Was je verbaasd?

"Mensen van NAC hadden al vaker gevraagd: ‘Wat zou je nou willen voor je afscheid?’ Ik had geen idee. Ik wilde niet dat het om mij zou draaien, dus dan iets waar anderen ook iets aan hebben. Ik heb niks aan een wedstrijd met oud-collega’s waar ik in het middelpunt sta. Het leukste zou iets zijn met kinderen en sport. Daar hebben ze gelukkig voor gekozen. Ik kreeg de stichting cadeau na een presentatie op een sponsorbijeenkomst van NAC. Dat moment had ik nooit zien aankomen. Je staat daar bij een presentatie en ineens word je teruggeroepen, zie je je vrouw en beste vrienden staan. Dan denk je wel: wat gaat er nu gebeuren?"

Wat wil je bereiken met Jelle’s Army?

"Ik vind het belangrijk dat we kinderen in onze omgeving kunnen laten sporten. Iedereen gaat er maar vanuit dat iedereen naar een sportclub kan, maar sommige ouders hebben daar het geld simpelweg niet voor. Als dat niet lukt, voelt dat voor ouders als een nederlaag. Als ik hoor dat er kinderen, die dat normaal niet kunnen, nu in het stadion zitten en gewoon kunnen sporten bij een club, haal ik daar voldoening uit. Het gaat er om dat we kinderen bij elkaar brengen door middel van sport. Het is zo ontzettend belangrijk. Ze leren met elkaar omgaan, maar ook met vreugde en verdriet. Daar draait het toch om in de maatschappij?"