BSRetro: 2009, een zomer-NAC-droom (VIII)

(klik hier voor deel VII)

“Ah toe! Kom op! Alsjeblieft!” - “Nee.”

“Echt niet? Maar dan kom ik ervoor twee dagen extra en er na ook!” - “Nee.”

“En naderhand werk ik gratis! En ik lever mijn fooi in!” - “Nee.”

“Alsjeblieft?” - “Nou goed dan.” “Echt waar?!” - “Nee.”  

Het lukt me wéér niet. Ik kan wéér geen vrij krijgen voor een Europese uitwedstrijd van NAC. En dit keer had ik het best kunnen betalen ook. Als de tevredenheid en de blijdschap over plaatsing voor de volgende ronde een beetje is gaan liggen kan de blik weer vooruit: er staan twee nieuwe Europese wedstrijden op het programma, en ook die wil NAC winnen. Erg veel ruimte om te fantaseren over de bestemming is er overigens niet, want de loting is de dag na Gandzasar Kapan-thuis al verricht: NAC zal de winnaar treffen van Polonia Warsawa en Juvenes/Dogana, een topploeg uit het voetbalwalhalla van San Marino. Tegenstander wordt uiteindelijk de tweede club van Warschau, een subtopper uit de Poolse competitie, waar het Oostblok met de maand moderner wordt, waar de fans fanatiek en levensgevaarlijk zijn (voor zover ik weet), en waar het voetbal vermoedelijk ook steeds beter wordt. Het is een loting waar ik dan ook beducht op de ben: vorig seizoen nog verloor Feyenoord in de UEFA Cup thuis van Lech Poznan, en die lijken me niet véél beter dan Polonia (of in ieder geval niet als hun scores in FIFA 09 moet geloven, want mijn research voor het tweeluik kan ik dit keer wél op de PlayStation doen.) De wedstrijd naspelen op de spelcomputer is echter het enige wat ik kan doen, want als gezegd: ook vandaag, 30 juli 2009, zit ik thuis.

Ondertussen, in een trein naar Warschau…

Eén van de honderden NAC-fans die wél naar het Oosten zal afreizen is BSR-crewlid Barrie Vermeegen. Ook voor hem is het niet his first rodeo. “Mijn eerste Europese uitwedstrijd was Auxerre, voor de Intertoto in 2002, tegen Troyes (het stadion van Troyes werd op dat moment verbouwd, dus er werd uitgeweken naar het Stade Abbé Deschamps, 70 kilometer verderop in Auxerre, red.). Het was misschien ‘maar’ Intertoto, maar voor heel Breda voelde het als halve finale Champions League. Een vrijwel leeg stadion, behalve iets meer dan duizend man uit Breda die als vee in het uitvak zaten, een camping zo’n beetje direct aan het stadion waar al die NAC-fans sliepen, in een groot dorp iets kleiner dan Oosterhout. Waar een grote groep Bredanaars van plein naar plein trok omdat alle kroegen om beurten door het bier heen waren. Een prachtige dag, als je de wedstrijd niet meerekent (0-0, NAC uitgeschakeld, red.).” “Dag”, inderdaad, want Barrie stapt voor die wedstrijd in een retourbus naar Frankrijk, geregeld door de NAC Supportersvereniging. “Dat was ’s ochtends vertrekken, ’s avonds terug, voor 60 euro ongeveer, dat kon ik als 18-jarige net betalen. Een flitsbezoek, inderdaad. En een jaar later, naar Newcastle, was ik er ook bij, maar weer volgens hetzelfde recept. Het eerste wapenfeit van de Breda Loco’s, een bus voor 70 euro inclusief reis én wedstrijd. Dat was gigantisch mooi. We zijn toen om acht uur ’s avonds vertrokken, en rond 12 uur ’s middags aangekomen in Newcastle. Vanaf de bus met de hele groep naar de kroegen, vanuit de stad door naar het stadion. De wedstrijd was om half elf wedstrijd klaar, en om elf uur ging de bus alweer terug. We konden onze tanden poetsen bij een pompstation, en dan in die bus nog proberen te slapen. Dan ben je hartstikke gaar als je uit die bus stapt, maar als je jong bent kan dat allemaal, haha.” Het smaakt kennelijk naar meer, die uittrips, want als NAC definitief een retourtje Polen kan boeken is Barrie er weer bij. “Gandzasar-uit had ik laten lopen, want ik vond het toch wel erg ver, en eerlijk gezegd ging ik er wel van uit dat NAC een ronde doorging,” zegt hij nu, het zelfvertrouwen over het NAC van 2009 nog maar eens onderstrepend. “Maar na de thuiswedstrijd ging die tweede ronde er wel komen. Toen heb ik tegen een goede vriend gezegd: ‘We wilden toch een tripje maken deze zomer? Waarom gaan we niet naar Polen?’ De uitwedstrijd in Armenië heb ik volgens mij op een vage Midden-Oosten-stream kunnen zien, maar Polonia, daar wilde ik toch wel graag bij zijn. Ik was 25, toen, ik had een bijbaantje bij de post waarbij ik een busje reed, maar vrije dagen waren er snel geregeld.”

Bijna volwassen

Het wordt voor de fans (en dus ook voor Barrie) een heel andere reis dan de vorige Europese wedstrijd van NAC, ook omdat Polen er qua ontwikkeling heel anders voor staat dan Armenië. “Polen is in rap tempo een modern land aan het worden, en dat merkte je toen ook al, ik ben er vooraf én naderhand meermaals geweest, een fijn vakantieland. Bovendien is Warschau een grote, moderne stad: op de toeristische plekken in de stad spreken ze allemaal Engels, en het lijkt allemaal  heel oud, maar dat is het eigenlijk niet meer, dat is na de bombardementen in de oorlog helemaal herbouwd in oude stijl. Het is er behoorlijk ingericht op toerisme, zullen we maar zeggen.” Zoals Polen zich in 2009 heeft ontwikkeld tot een (bijna) volwassen reisbestemming, zo heeft Barrie zich in 2009 ontwikkeld tot een (bijna) volwassen reiziger. Want waar hij de vorige keer amper de bus uit mag voor hij weer naar Nederland moet, kan hij een directe NAChttrein vanaf Nederland nemen naar Warschau, voor een tripje van een dag of vijf. “Omdat het allemaal last-minute moest worden geregeld was vliegen toch wel duur geworden, en met de slaaptrein was het ook gewoon wel luxe. We vertrokken om 18:00 uit Breda, en na een overstap in Deventer waren we om 11:00 ‘s ochtends in Warschau. En we konden daadwerkelijk wel slapen in de trein, we hadden prima KLM-stoelen, het was eigenlijk een heel comfortabele reis.”  

Een ontspannen dag op een ontspannen plein, zingende fans, en veel gele shirts.

“Toen we in Warschau aankwamen was het nog vrij vroeg op de dag, je voelde dat de stad nog een beetje moest ontwaken, dus we zijn toen naar ons hotel gelopen, een vrij anoniem ketenhotel bij het station. We hadden eigenlijk verwacht dat we daar als enige NAC-fans zouden zitten. Maar bij binnenkomst zat er in de lobby van het hotel al een man of 50 uit Breda, inclusief Ronald Sträter van Omroep Brabant: we hadden met niemand afgesproken, en alleen voor onszelf gereserveerd, maar kennelijk zaten we in een echt NAC-hotel.”

Lest we forget

Op woensdag pakken Barrie en tientallen anderen de training van NAC in het stadion van Polonia mee, op donderdag zijn er zeker vierhonderd fans uit Breda in Polen. Het is een recept voor een groot geelzwart feest in de binnenstad van Warschau, maar dat pakt in de praktijk toch iets anders uit. Eén van de redenen: de Tweede Wereldoorlog. In Polen ontkom je er simpelweg niet aan. Want waar Breda door de Polen bevrijd is (feitelijk door een Poolse divisie van het Engelse leger), waren de Polen in Polen nog bezet door de Duitsers. Maar Warschau kwam in de zomer van 1944 op gedenkwaardige wijze in verzet tegen de Nazi’s, en dat wordt groots herdacht, op 1 augustus 2009, 65 jaar na de Opstand van Warschau. En slechts twee dagen na Polonia-NAC.  

Vlagvertoon aan Polonia-zijde bij de opkomst. De oorlog is in Polen, zo te zien, nog wel een 'dingetje'.

De voorbereidingen zijn dan ook in volle gang. Het brengt een bijzondere sfeer met zich mee in de binnenstad van Warschau, maar logischerwijs niet één van enorme uitbundigheid, ziet ook Barrie. “Natuurlijk gingen we vanuit het hotel de stad in. Zeker op de dag van de wedstrijd waren er toch een paar honderd fans vanuit Breda naar Warschau afgereisd, en op zo’n dag kom je automatisch in het centrum van de stad terecht. Op het grote plein, het Rynek Starego Miasta, waren er wel een paar cafés waar je aan de Bredase vlaggen en NAC-kleuren wel kon zien: hier moet je zijn. Maar er was op andere plekken veel politie op de been, en die lieten je ook duidelijk weten dat het echt niet de bedoeling was al te uitbundig te gaan lopen doen. Komt trouwens nog bij dat er alsnog een bus vanuit Breda was komen rijden, een dubbeldekker van de Breda Loco’s: de inzittenden pikte je er zo uit, want die waren natuurlijk helemaal gaar van 1200 kilometer busreis.” Maar het mag de pret uiteindelijk niet drukken. De zon schijnt, de terrassen hebben parasols, het bier is niet duur, de sfeer is ontspannen, en er zijn genoeg NAC-fans ter plaatse om op een leuke manier op te vallen in een vreemde stad. En waar de thuisblijver een beetje vreest voor stevige confrontaties met rivaliserende fans, is er van Polonia-ultra’s geen spoor te bekennen (“als je de mensen daar over voetbal spreekt zijn ze vooral voor Legia Warschau”, aldus Barrie). Zo verloopt de aanloop naar de wedstrijd eigenlijk precies zoals het hoort, eind juli: als een leuke vakantiereis.

Football culture

Maar een vakantie is geen vakantie als er niet ook een klein beetje cultuur wordt gesnoven, en Poolse stadioncultuur is daar onderdeel van. Een belevenis die begint op de weg naar de wedstrijd toe. “Want de dag zelf was leuk en gezellig, maar de beveiliging bij het stadion was nogal eh… Intimiderend. Er was o-ver-al politie op de been. De wandeltocht naar het stadion ging door een park, maar daar durfde je al geen boe of bah te zeggen, want daar stond de ME  rijen dik, en die hadden de waterkannonnen al op je gericht. Bij het stadion zelf stond er een erehaag voor je klaar, een doorgang van twee meter, met links en rechts honderd agenten in volledige wapenrusting, én politiehonden. Wij kwamen gewoon voor een voetbalwedstrijd, dus we vroegen ons wel af: ‘is dit nou echt nodig?’”  

De sfeer in het stadion van Polonia valt intens te noemen.

Wat een memorabele voetbalavond wél nodig heeft is een fanatiek publiek. En dat zit bij Polonia wel snor. In het stadion mogen vanavond maar twee tribunes open (die achter de goals blijven leeg), maar waar de hoek van de ene lange zijde voor de NAC-fans is, daar is de hele lange zijde aan de overkant voor de enthousiastelingen van Polonia. Bij de opkomst, vooruitlopend op de herdenking van zaterdag, een groot geschilderd doek van een kindsoldaat in zwartwit, over de lengte van het veld de tekst “Szacunek za mestwo i wiarę zwycięstwo” (zoiets als “Respect voor moed, geloof in de overwinning”). Massaal schreeuwende en eensgezind springende (maar onverstaanbare) Polen zorgen voor een, angstaanjagende sfeer, of zo lijkt het althans voor de YouTubende thuisblijver.

Stuc en pluk

“Toch was de sfeer in het uitvak vrij vrolijk,” herinnert Barrie zich. “Aan de overkant stonden de fanatieke fans van Polonia, die waren goed hoorbaar, maar dat was het uitvak net zo goed, spreekkoren als ‘Het is weer tijd om te stucen’ en ‘To-to-to-to-tomatenplukker’ kwamen met regelmaat voorbij. Het stadion zelf was verbazend netjes, geen hoge hekken, geen netten, alleen een paar ME’ers als buffer naar de rest van de tribune. Maar niemand kwam daar bij in de buurt, iedereen was op vakantie en wilde NAC gewoon zien voetballen, 1000 kilometer verderop.”  

De sfeer zit er vanaf het begin lekker in. De toepasselijke spreekkoren ook, trouwens.

Bijkomend geluk: de heren spelers werken op het veld mee aan een fijn vakantietripje. Polonia krijgt wat kansen, en NAC staat in sommige delen van de wedstrijd aardig onder druk, maar de ploeg in het zwart laat Kwakman bij een voorzet vanaf rechts compleet ongedekt: 0-1 voor NAC, net voor de rust. Als één van de Poolse verdedigers daarna binnen twee minuten twee keer geel pakt lijkt de wedstrijd gespeeld, maar Polonia blijft aanzetten, en blijft gevaarlijk. Aan de stand verandert echter niets meer: NAC wint een officiële Europese wedstrijd, voor de derde keer op rij, en kan met vertrouwen terug naar de return toe gaan werken.

Dat geldt ook voor Barrie. Hij blijft na de wedstrijd nog een paar dagen in Warschau, waar hij onder andere de Bredase vlag weet op te hangen aan de hoogste toren van Polen (“We werden vrolijk aangesproken door een vriendelijke vent die onze rode vlag met witte kruizen zag, maar hij dacht dat we uit Zwitserland kwamen”). De trein op de terugweg deelt hij met andere fanatieke NAC-fans, die te laat door hebben dat de trein ergens in Duitsland in tweeën splitst, en daarmee met slechts de helft van de Bredase groep doorrijdt naar Nederland.

'Found footage' van de 0-1 voor NAC, een prima kopbal van Kees Kwakman (actie vanaf 0:40). Inclusief treffend commentaar, zoals 'Heuj', 'Oeh', en 'Kom op N.A.C.'. 

Broekske

“Het was een erg geslaagde trip, in een heel mooie tijd,” blikt Barrie terug. “Ik besefte het toen natuurlijk ook wel, maar nu nog veel meer: Europese wedstrijden zijn echt de krenten in de pap, dat maak je als NAC-supporter niet vaak mee. En we hadden natuurlijk ook een prachtig team, met Penders en Zwaanswijk, met Ten Rouwelaar, met Lurling, De Graaf, Kwakman… Een groep waar je als supporter binding mee had. Voor het uitvak in Polen stonden hoge pinnen al afrastering, daar zijn toen nog een heel stel spelers in geklommen. Er zijn er meerdere die toen in hun onderbroek richting kleedkamer zijn gegaan, want hun wedstrijdkleding ging het uitvak in: ik heb zelf het broekje van Kees Kwakman gevangen. En ja, die heb ik wel gewassen, naderhand.” De uitwedstrijd naar Villarreal, eind augustus zal Barrie ook meemaken. Maar welke herinnering is hem het meest dierbaar? “Tja… het was allebei tof. Villarreal was één grote open kroeg. Een paar Spaanse kroegbazen deelden paella uit, uit enorm grote pannen, en iedereen voelde zich er welkom. En er waren natuurlijk 1200 fans. In Spanje was alles groter en uitbundiger. Polonia-uit was wat rustiger, wat meer ontspannen, wat minder massaal. Maar wat zeker niet onbelangrijk is: er werd gewonnen. Een relaxte dag, in de zon toeleven naar de wedstrijd, en als je dan ook nog wint, dan kan het niet op. Als je dat eenmaal hebt beleefd, dan wil je dat het liefst nog veel vaker meemaken.”