BSRetro: 2009, een zomer-NAC-droom (V)

(klik hier voor deel IV)

“Wie gooit er hier godnondeju Sky Radio aan?!” bries ik door de keuken. Eén van de koks die niks om voetbal geeft kijkt op vanaf de grill, zich van geen kwaad bewust. Ik marcheer rondom de werkbank van de voorgerechten-/desserthoek, draai als de sodemieter de afstemmingsknop terug naar 98.8, Radio 1, Langs de Lijn, en ga weer verder met pissig sneetjes witbrood roosteren. Feyenoord-uit kon ik nog vrij krijgen, maar daarvoor moest ik vanavond, 31 mei 2009, als wisselgeld gebruiken, en ik had toen geen seconde kunnen bedenken dat NAC de finale play-offs zou halen. Mijn jongens kunnen Europa in, en ik ben verdomme aan het werk. En niet alleen ben ik gespannen, ik ben ook nog eens mistroostig, zwaar te moede, algeheel zonder zelfvertrouwen. Ja, OK, goed, afgelopen donderdagavond was ik nog strijdbaar en dapper, maar daar is vanmiddag weinig meer van over. De reden? Ik heb bij mezelf een schrijnend geval van play-off-depressie gediagnosticeerd, opgelopen door blootstelling aan een te hoge concentratie zure nederlagen, in meerdere nacompetities om Europees voetbal.

Schraal

In mei 2007 is iedereen al lang blij dat NAC een seizoen zonder degradatiezorgen heeft gehad (en de halve finale beker heeft gehaald), maar het resultaat van twee verplichte nacompetitiepotjes tegen Vitesse om Intertoto-voetbal is twee snel vergeten nederlagen tegen een betere ploeg. NAC wekt geen moment de indruk de wedstrijden te beschouwen als méér dan een verplicht uitstel van vakantie, maar met Glen Salmon in de spits, Diba, Slot en Zonneveld in de ploeg en Zoetebier op goal had ik stiekem toch op een succesje gehoopt. In 2008 heeft echter iedereen er zin in: NAC mag meedoen om een plek in de voorronde van de Champions League, het gaat in de competitie al een tijdje lekker, met een recordaantal punten, overwinningen en clean sheats, trainer Ernie Brandts heeft een ervaren, zelfbewust team staan dat met vertrouwen de confrontatie met Twente aankan.

Aan de play-offs van vorig jaar kan ik echter niet meer terug te denken zonder mijn potlood in tweeën te breken: na vijf nederlagen, één gelijkspel, blessures, rode kaarten en een doelsaldo van 3 voor, 19 tegen, kwalificeert NAC zich slechts voor Intertoto-voetbal (waar het na één retourtje Noorwegen al weer uitvliegt). Een schrale troost, na de enige editie van de Eredivisie-voorronde-CL-play-offs waarbij de deelnemers níet verzekerd zijn van een UEFA Cup-plek, omdat bekerwinnaar Feyenoord op doelsaldo buiten de top vijf belandt: dat gebeurt, oh ironie, mede doordat de Rotterdammers in Breda met 3-1 verliezen. Wint NAC eens een keer van Feyenoord, is het wéér niet goed.

Niks nie

Dat is allemaal nog maar een jaar geleden als NAC vanmiddag in de Euroborg aftrapt (en ik zelf armoedige cola uit de postmix aan shag-rokende terrasbezoekers serveer). Nederland heeft vertrouwen in Groningen (meer dan 80% van de VI.nl-bezoekers ziet de Groby’s als favoriet), wat zeg ik: Groningen heeft vertrouwen in Groningen. De noordelijke gemeente is alvast zo vrij geweest om een podium te bieden voor de huldiging, als later die avond de groenwitten het bescheiden NAC met een nederlaag naar Breda hebben gestuurd, en FC Groningen zich voor de derde keer in vier jaar voor ‘Europa’ heeft geplaatst. Als de voorbereiding in de binnenstad een graadmeter is voor de verwachte afloop kan ons goeie ouwe NAC net zo goed thuisblijven, trouwens, want in Breda staat er géén podium klaar, geen huldiging gepland, niks nie. De laatste keer dat er bij NAC champagne kon worden geschonken was in 2003, toen werd er ook niks officieels gedaan in de stad, en dat is dit jaar, als er eindelijk weer eens iets tastbaars behaald kan worden, niet anders. Met het jazzfestival van vorige week heeft de gemeente naar eigen inzicht al genoeg lopen feesten de laatste tijd, en als, áls er al iets te vieren valt, dan moet NAC dat maar in eigen stadion doen. Inderdaad: áls.

Bedachtzaam en volwassen

Overigens hoeft NAC niet per sé te winnen: bij een gelijkspel kan ik met een beetje geluk komende woensdag nog naar de wedstrijd, want ook de finale verloopt volgens dat gekke best-of-three-systeem. Voor mij zou dat niet slecht uitkomen trouwens, ik ben bij toeval komende woensdag in de buurt van Groningen om een onderzoekje uit te voeren voor mijn scriptie, en vanuit de sportieve verhoudingen van dit seizoen zou ik zeggen dat NAC best blij mag zijn met een rematch. Maar terwijl ik onsmeerbaar hardbevroren kruidenboter in een mandje stokbrood prop wordt in de Euroborg na een kwartier duidelijk: niet NAC, maar Groningen mag blij mag zijn met een derde wedstrijd. Want van twijfel of onzekerheid binnen de Bredase ploeg valt niets te merken: Kolkka raakt zelfs de lat met een prachtige knal van een meter of 25, en de Grunners kunnen daar eigenlijk niks tegenover stellen.

De wedstrijd ontrolt zich daarna als een les voor toekomstige NAC-elftallen in hoe je solide een resultaat haalt. In de tweede helft kopt Amoah na een hoge bal van Kolkka vanaf rechts tegendraads de 0-1 tegen het net (als ik daarover een sms krijg laat ik van de schok bijna mijn telefoon in de pan tomatensoep vallen). Van overmoedig proberen meer te scoren, of paniekerig verdedigen om de voorsprong vast te houden, is vervolgens geen seconde sprake: NAC speelt bedachtzaam, volwassen, slim. De 0-2 van Csaba Féhèr, een rebound na een gekraakt schot van Idabdelhay, trekt een dikke streep door de feestelijke middag in het Noorden van het land; van de drie garnalencocktails in mijn handen overleeft er ééntje de privé-pogo niet. Als ik de scherven met cocktailsaus opveeg en schouderklopjes van mijn chefs krijg kan ik het nog maar amper geloven, maar NAC gaat de play-offs winnen. We gaan verdomme Europa in.

31 mei 2009, FC Groningen-NAC, 0-2. Dit is een goed stel, hoor. 

Improviseren

Wat ik niet mee zal maken is de euforie in Breda, want ik heb na dat laatste fluitsignaal nog een halve werkdag te gaan, bestek te poleren, cordon bleus te serveren (en me af te vragen of dat vette ding culinair/moreel verantwoord is). De stadionhuldiging is enthousiast, hoor ik van mijn vader die daar wél is, een beetje chaotisch, ook omdat het letterlijk uren duurt voor de spelersbus terug in Breda is. Een volle B-Side die de selectie wil toejuichen en toezingen, buiten het stadion nog eens hordes mensen om de bus binnen te halen. Een pitch invasion wil natuurlijk niemand voorkomen, dat hoort ook bij NAC, het lange wachten op de bus en het noodgedwongen uitstel van de vreugde als mooie metafoor voor dit hele seizoen: eind goed, al goed, dik verdiende voetbaldolheid, maar we hebben er wél even geduld voor moeten hebben.

En dat de gemeente Breda niets organiseert betekent niet dat Bredanaars niets organiseren: gedurende de avond stroomt de binnenstad alsnog langzaam vol, en zo’n beetje alle vaste gezichten van de selectie worden a l’improviste het bordes van het stadhuis opgetild, toegezongen, gefêteerd. En zo komt er inderdaad een huldiging op de Grote Markt, maar niet die in Groningen, niet in het groenwit, en meer op de bonnefooi dan op uitnodiging: NAC gaat Europa in, het stadhuis het decor voor een overwinningsserenade, ’t Stammeneke het podium voor een Anthony-Lurling-singalong.

De officieuze huldiging, 's avonds op het bordes van het stadhuis (uit een tijd dat niemand van VVS gehoord heeft).

Ontlading?

Maar als dat zich allemaal afspeelt zit ik moegestreden, leeggeknokt en afgemat van een bijzonder drukke avond bij het schnitzelrestaurant, op het lege terras aan de snelweg in de luwte, happen nemend van een vette gehaktbal satésaus. Eerder op de avond een rij tot aan buiten, een horde hongerige restaurantbezoekers die door het serredak naar binnen klom, en geen minuut tijd om bij de radio reacties te horen, laat staan een flits van Studio Sport te zien. Ik hef één van mijn twee toegestane pilsjes van de zaak, proost met mijn collega’s op een geweldige dag als NAC-supporter, en als de nachtwaker de kiet komt sluiten spring ik om een uur of elf op de fiets, luidkeels “Breda ik hou van jou” zingend op het boerenlandweggetje tussen de maanverlichte maïsvelden.

Pas als ik ’s avonds thuiskom zie ik op TV wat zich in zuid-Denemarken heeft afgespeeld. Daar valt me vooral op dat de selectie na afloop blij is, de staf tevreden, maar, opmerkelijk genoeg, niet extatisch. Ik had meer ontlading verwacht dan een glimlach en een paar geheven handen, ontlading die ik bij de huldiging in het stadion bij de fans wél zie. NAC speelt komend seizoen Europa League, voor het eerst in zes jaar gaan ‘we’ Europa in, drie jaar na een bijna-degradatie, na een trainerssoap die Maaskant geen lekkere entree heeft bezorgd, na een zegetocht in de play-offs. Dan verwacht ik spuitende flessen brut, Ben van Bilzen die een gele vlag in de Groningse middenstip boort, spelers in een doorgedraaide spurt, trainers in tranen. Maar uit de lichaamstaal van de winnaar spreekt eerder opluchting dan euforie. Kalme vreugde. Misschien dat de drie verloren halve bekerfinales, de derde plek van vorig jaar, en de rampzalige play-offs die daarop volgden ook nog meespelen, maar binnen het team lijkt niemand op te kijken van een prestatie als deze: het is eerder iets wat al lang binnen had moeten zijn. Het succes went kennelijk snel, zelfs bij een achtbaanvereniging als de onze.

Alleen weggelegd voor de hele groten.

Likkebaarden

Later die week zal op een middelbare school in Leek (op fietsafstand van de Euroborg) een brave, blonde jongen van twaalf een begrijpend-lezen-toets maken, voor een afstudeerproject van een student uit een ander deel van Nederland. Hij zal een FC Groningen-pen uit zijn FC Groningen-etui pakken, de toets invullen, en bij het inleveren op een breed glimlachende dikzak uit Breda stuiten die met een seizoenkaart van NAC zit te zwaaien. Die dikzak ben ik zelf, en ook al ben ik binnen twee minuten al teleurgesteld in mijn eigen kinderachtige gedoe: ik ben verdomde trots op NAC. Ik bewaar de kranten van de afgelopen twee weken alsof het Dode Zee-rollen zijn, ik schaf nog snel een nieuwe sjaal aan terwijl het toch echt zomer is, de bestelformulieren zijn nog niet op de mat geploft of ik heb mijn seizoenkaart al verlengd, het nieuwe shirt bestel ik er gelijk bij.

En wat ik sinds januari al niet meer verwacht had te kunnen doen: ik zit al dagen likkebaardend naar de eindrangschikkingen van de grote (en minder grote) Europese competities te kijken. Want de Europa League lonkt voor Roma. Voor Lazio. Voor  Genoa. Voor Fulham, Aston Villa, voor Everton. Voor Villarreal. Valencia. Athletic Club Bilbao. Club Brugge. AA Gent. Benfica. Braga. Hearts. Aberdeen. Shamrock Rovers. Dundalk. Zenit St. Petersburg. Hertha. HSV. Werder Bremen.

Tussen die roemruchte clubs en reuzendoders, grote ploegen en stuntteams, prachtige stadions en betonnen bakken, vakantiebestemmingen en fabriekssteden, gevallen grootheden en cultclubs, droomtegenstanders en angstgegners blinkt de naam van NAC Breda, die ploeg van toffe jongens die van iedereen verliest maar van iedereen kan winnen, waar Patrick en Rob iedere spits de stuipen op het lijf kunnen jagen, waar de financiële nood na bijna 100 jaar praktisch verdwenen is, waar de fans bier drinken, kut roepen, overal waar we komen het een bietje harder zingen, maar we vooral, eindelijk, eindelijk hebben gekregen wat we altijd al hadden willen hebben: de prachtigste overwinningen sinds mensenheugenis, het mooiste, meest herkenbare NAC-team van deze eeuw, in het mooiste shirt van Nederland, bij de mooiste club van de hele wereld. Het is, kortom, een geweldige tijd om NAC-supporter te zijn. En ik zou, als de zomer van 2009 begint, niet weten waarom daar ooit nog een eind aan zou komen.

(klik hier voor deel VI)